Peranan Pihak Berkuasa Tempatan (pbt) 4i1y4e

1.0 Pendahuluan Malaysia merupakan sebuah negara membangun yang giat aktif menempah nama di persada dunia setanding dengan negara-negara maju. Untuk mencapai tahap sebuah negara maju, aspek pembangunan wilayah dan perbandaran tidak boleh dipisahkan sebagai langkah yang perlu diambil oleh kerajaan Malaysia dalam mencapai usaha tersebut. Kawasan – kawasan bandar akan semakin aktif dibangunkan, kepelbagaian infrastruktur akan

dibina,

kemudahan-kemudahan

sosial

yang

lain

turut

disediakan,

malah

perkembangan ini turut datang bersama dengan isu-isu perbandaran seperti kepadatan penduduk, kesesakan lalu lintas, peningkatan penggunaan sumber seperti tenaga dan air, isu-isu alam sekitar seperti pencemaran serta masalah yang melibatkan pengurusan sisa pepejal. Bukan itu sahaja, malah cabaran ekonomi seperti pendapatan, rumah mampu milik dan sebagainya sudah pasti tidak ketinggalan. Aspek keselamatan turut akan menjadi aspek penting yang tidak boleh dipandang remeh. Apabila berbicara mengenai perbandaran, aspek kesejahteraan bandar perlu dititik beratkan dalam menjamin perkembangan pesat perbandaran dan pembangunan berjalan dengan lancar dan seterusnya membawa Malaysia setaraf dengan negara maju. Kesejahteraan bandar adalah proses perancangan pembangunan dengan matlamat untuk mencapai

pembangunan

mampan

secara

holistik.

Apabila

berbicara

mengenai

kesejahteraan bandar terdapat tiga aspek utama yang menjadi fokus yang dititikberatkan iaitu sistem sosial yang inklusif iaitu matlamat bagi mewujudkan komuniti yang sihat, berinteraksi dengan masyarakat dan sebagainya. Dari segi tindakan fizikal pula adalah seperti mewujudkan sebuah bandar yang selamat daripada jenayah dan juga menawarkan perumahan mampu milik bagi semua rakyat yang selesa. Aspek kedua ialah ekonomi yang produktif. Aspek ini dilihat dari segi membanteras kemiskinan bandar, dan mewujudkan ekonomi yang berdaya saing. Aspek ketiga adalah persekitaran hijau iaitu mewujudkan sebuah bandar yang kadar penggunaan sumber rendah, pengurusan sisa pepejal yang efisien, penggunaan tenaga yang cekap, dan sebagainya.

HNG3033 PEMBANGUNAN WILAYAH

Page 1

Proses pembangunan yang semakin pesat membuatkan sesuatu kawasan tidak kiralah daerah, bandar, ataupun bandaraya kini terdedah kepada pelbagai aspek-aspek yang positif juga negatif. Aspek-aspek negatif ini perlu di beri perhatian, diatasi dan di jaga bagi menjamin kesejahteraan bandar. Bukan itu sahaja, pembangunan yang semakin pesat turut menyebabkan kadar pertumbuhan penduduk turut meningkat. Jumlah penduduk wilayah selatan yang terdiri daripada Johor, Melaka dan juga Negeri Sembilan untuk tempoh 5 tahun sekali iaitu tahun 1990, 1995, 2000,dan 2005 menunjukkan berlakunya peningkatan penduduk. Bagi negeri Johor jumlah penduduk pada tahun 1990 sebanyak 2,121.3 pada tahun 1995 jumlah penduduk meningkat kepada 2,422.0, tahun 2000 pula sebanyak 2,721.9 dan peningkatan turut berlaku pada tahun 2005 iaitu menjadi 3,020.0. Bagi negeri Melaka, pada tahun 1990 ialah sebanyak 531.6 meningkat pada tahun 1995 kepada 600.0 dan pada tahun 2000 jumlah penduduk Melaka sebanyak 634.1 dan sekali lagi meningkat pada tahun 2005 menjadi 681.0. Jumlah pertumbuhan penduduk pada tahun 1990 di Negeri Sembilan adalah sebanyak 531.6 meningkat kepada 804.0 pada tahun 1995 kemudian jumlah tersebut terus meningkat pada tahun seterusnya kepada 858.9 dan pada tahun 2005 jumlah penduduk adalah sebanyak 907.7. Pertumbuhan penduduk yang pesat, malah kadar guna tenaga yang turut meningkat terutama di negeri yang lebih maju menyebabkan kesejahteraan bandar perlu dijamin kelangsungannya. Peningkatan pembangunan ini menyebabkan pihak yang berkuasa perlu melaksanakan perancangan demi perancangan yang sistematik, pentadbiran diurus dengan lebih cekap dan sudah pasti saluran perkhidmatan adalah lebih baik dan mesra pengguna. Pihak yang berkuasa yang bertanggungjawab mengurus tadbir sesebuah daerah ataupun kawasan bagi menjamin kesejahteraan bandar adalah dipegang oleh Pihak Berkuasa Tempatan ( PBT ). Pihak Berkuasa Tempatan ( PBT ) merupakan satu badan yang ditubuhkan melalui perundangan perlembagaan persekutuan. Di Malaysia, terdapat sebanyak 149 PBT iaitu 12 buah Dewan/Majlis Bandaraya ( DB/MB ), 39 buah Majlis Perbandaran ( MP ) dan 98 Buah Majlis Daerah ( MD ). Bagi wilayah selatan pula iaitu terdiri daripada Johor, Melaka dan Negeri sembilan terdapat sebanyak 27 PBT iaitu bagi negeri Johor mempunyai 15 PBT, Melaka 4 PBT dan Negeri Sembilan 8 PBT.

HNG3033 PEMBANGUNAN WILAYAH

Page 2

Dibawah Akta 171 Akta Kerajaan Tempatan 1976 yang mana menyatakan bahawa Pihak Berkuasa Tempatan adalah terdiri daripada mana – mana Majlis Bandaraya, Majlis Perbandaran, atau Majlis Daerah, mengikut mana-mana berkenaan dan berhubungan dengan wilayah persekutuan ertinya Datuk Bandar Kuala Lumpur yang dilantik di bawah sesyen 4 Akta Ibu Kota Persekutuan 1960 ( Akta 190 ). Dibawah peruntukkan Akta ini juga telah mengariskan bahawa hal ehwal bagi tiap-tiap kawasan pihak berkuasa tempatan hendaklah ditadbirkan oleh sesuatu pihak berkuasa tempatan yang ditubuhkan oleh dan mengikut akta ini. Namun begitu penggunaanya tertakluk dengan syarat bahawa jika pemakaian Akta ini bagi Wilayah Persekutuan terdapat apa-apa percanggahan diantara Akta ini dengan Akta Ibu Kota Persekutuan 1960 atau peraturan-peraturan yang dibuat dibawahnya, Akta Ibu Kota Persekutuan 1960 hendaklah dipakai. Terdapat 4 fungsi Pihak Berkuasa Tempatan yang menjadi kelaziman iaitu pertama dari segi aspek pelindungan. PBT mempunyai kuasa untuk mengawal keselamatan iaitu meliputi perlindungan daripada bahaya sama ada melibatkan individu mahupun kumpulan serta kawalan kesihatan awam. Fungsi kedua adalah dari segi Awam. Aspek ini meliputi fungsi-fungsi yang melibatkan awam seperti menyediakan infrastruktur contohnya tempat riadah, mewujudkan alam sekitar yang seimbang seperti perancangan guna tanah yang optimum. Fungsi ketiga adalah dari segi individu. Aspek ini melibatkan pemberian bantuan terus kepada individu sebagai contoh kebajikan. Fungsi yang terakhir adalah perdagangan iaitu melibatkan mana-mana aktiviti yang mendatangkan hasil kepada ekonomi setempat. Dibawah Akta ini juga turut mengariskan bidang kuasa mandatori dan juga kuasa budi bicara kepada PBT. Secara rumusnya, topik kajian ini akan mengupas lebih lanjut lagi tentang peranan pihak berkuasa tempatan dalam menjamin kesejahteraan bandar di Wilayah Selatan Semenanjung Malaysia. Topik yang akan dikupas adalah serba sedikit mengenai perkembangan bandar di Wilayah Selatan iaitu di negeri Johor, Melaka dan Negeri Sembilan serta peranan pihak berkuasa tempatan setiap negeri dalam menjamin kesejahteraan bandar. Oleh itu, berikut merupakan huraian yang akan diceritakan dengan berdasarkan contoh – contoh aktiviti – aktiviti atau program yang telah dilaksanakan oleh pihak berkuasa bagi menjamin kesejahteraan bandar dan juga keselesaan penduduk setempat.

HNG3033 PEMBANGUNAN WILAYAH

Page 3

2.0 Johor Bahru Pihak Pengurusan Tempatan (Bandar) Negeri Johor merupakan salah satu negeri yang tergolong dalam negeri di wilayah selatan, sama seperti negeri Melaka dan Negeri Sembilan. Kedua-kedua negeri tersebut merupakan negeri yang bersempadanan dengan Johor termasuklah negeri Pahang iaitu negeri di sebelah pantai timur semenanjung Malaysia. Negeri Johor merupakan sebuah negeri yang dikelilingi dengan kawasan perairan iaitu Selat Tebrau, Selat Melaka dan Laut China Selatan. Kawasan-kawasan ini juga memisahkan persempadanan politik diantara negara seperti Indonesia dan Singapura. Negeri Johor merupakan salah sebuah negeri yang ke 5 terbesar di dalam Malaysia manakala merujuk kepada Semenanjung Malaysia, Johor merupakan negeri ke 3 terbesar. Dalam negeri johor terdapat satu bandar yang terkenal dan besar sehinggakan diiktiraf sebagai sebuah bandaraya iaitu Johor Bahru. Johor Bahru merupakan salah satu daerah yang terdapat dalam negeri Johor dan merupakan ibu negeri kepada Johor. Berdasarkan kepada laman portal rasmi negeri Johor, Johor mempunyai 10 daerah-daerah dan terdapat 15 pihak berkuasa tempatan ( PBT ) yang menguruskan setiap perihal masyarakat yang tertakluk kepada bidang kuasa kerajaan tempatan tersebut. Johor Bahru merupakan sebuah daerah yang berstatus bandaraya. Status bandaraya mestilah mempunyai bilangan penduduk seramai 10 000 orang di satu-satu kawasan dan ia berbeza mengikut negara. Bagi menguruskan hal-hal masyarakat tempatan, Majlis Bandaraya Johor Bahru telah ditugaskan untuk menguruskan setiap inci kawasannya. Kewujudan kerajaan tempatan di Johor Bahru sejak dari tahun 1910 dimana Lembaga Bandaran ditubuhkan, seterusnya dinaik taraf kepada Majlis Bandaran pada tahun 1952, Majlis Perbandaran pada tahun 1977 dan Majlis Bandaraya pada tahun 1994 iaitu setelah Johor Bahru diiktiraf sebagai bandaraya. Secara umumnya, sebagai

ibu negeri Johor dan juga merupakan bandar yang

terbesar di Johor, peranan pihak berkuasa tempatan ( PBT ) perlu dilihat dalam menjamin kesejahteraan bandar. Persoalan disini adalah bagaimanakah pihak pengurusan tempatan menjalankan tanggungjawab dalam menjaga dan menjamin kesejahteraan bandar tersebut. Hal ini kerana sebagai salah sebuah bandar terbesar terdapat pelbagai aspek kesejahteraan perlu diambil kira.

HNG3033 PEMBANGUNAN WILAYAH

Page 4

2.1 Peranan Pihak Berkuasa Tempatan Bandaraya Johor Baharu Secara umumnya, kerajaan tempatan yang ada di Malaysia ini turut dikenali sebagai Pihak Berkuasa Tempatan (PBT). Pihak berkuasa tempatan yang ditugaskan untuk menjaga sesebuah kawasan mempunyai peranannya yang tersendiri dalam mentadbir kawasankawasan mereka dan berhadapan dengan masyarakat mengenai masalah-masalah di kawasan persekitaran mereka. Kerajaan tempatan di Malaysia merupakan sebuah kerajaan yang paling kecil di dalam hierarki pentadbiran di Malaysia. Walaupun peranan kelihatan kecil, namun peranan yang dipikul adalah besar kerana membantu kerajaan negeri dalam melicinkan lagi pemerintahan dalam menguruskan hal-hal berkaitan dengan tempatan. Tugak Pihak berkuasa tempatan adalah diperuntukkan dalam perlembagaan dan undangundang negeri. Peranan PBT adalah meliputi tugas mengambil cukai yang terhad seperti cukai pintu dan melaksanakan undang-undang kecil. Lazimnya pegawai yang tertinggi di dalam kerajaan tempatan dipanggil dengan gelaran Datuk Bandar bagi bandaraya, manakala Yang di-pertua atau Presiden bagi kawasan perbandaran dan juga majlis daerah. Selain itu, pihak penguasa tempatan turut melaksanakan tugas seperti perancangan tempatan, kuasa pengeluaran lesen, membina bangunan, perumahan dan unit-unit gerai dan pasar, pengurusan kawasan bandar, mengurus lalu lintas, alam sekitar dan lain-lain. Ia merupakan tugas-tugas bagi sesebuah kerajaan tempatan. 2.1a. Dasar Perumahan Rakyat Johor MBJB 2011-2015 Majlis Bandaraya Johor Baharu telah melaksanakan satu dasar untuk perumahan iaitu “Dasar Perumahan Rakyat Johor MBJB 2011-2015” yang telah dilaksanakan. Dasar ini bertujuan bagi kesejahteraan masyarakat dan bandar tersebut. Berdasarkan dasar perumahan tersebut ia bertujuan untuk memastikan rakyat Johor terutama di kawasan Johor Baharu dan Wilayah Iskandar memliki rumah yang selesa, kondusif dan mampu milik. Hal ini kerana memiliki rumah yang selesa merupakan impian bagi sesebuah institusi kekeluargaan. Rumah yang selesa dapat membantu meningkatkan perhubungan institusi kekeluargaan sekaligus dapat melahirkan modal insan yang berkualiti dan mewujudkan suasana bandar yang terancang, sejahtera dan harmoni. Di samping itu, dasar perumahan ini bukan sahaja menekan aspek keselesaan dan rumah mampu milik di Johor Baharu dan Wilayah Iskandar, malah ia menekankan aspek kesejahteraan bandar kerana apabila keselesaan dapat dinikmati maka kesejahteraan bandar mampu wujud di antara masyarakat itu sendiri. Bukan itu sahaja, persekitaran yang kondusif juga mampu melahirkan masyarakat yang berdaya saing dan secara tidak langsung mampu mewujudkan sebuah bandaraya yang bertaraf antarabangsa. Aspek ini adalah sebagaimana visi dan misi MBJB iaitu menuju bandaraya bertaraf antarabangsa. HNG3033 PEMBANGUNAN WILAYAH

Page 5

Jadual 2.1a.: Jadual berikut merupakan jadual dasar semasa yang menunjukkan bagaimana kos harga rumah mampu milik dimana semua penduduk mempunyai kemampuan untuk memiliki sebuah rumah. 2.1b. Pelan Perancangan Strategik Selain itu, MBJB juga melaksanakan “ Pelan Perancangan Strategik ”. Dalam Pelan Perancangan Strategik ini, ia memfokuskan kepada perancangan dan hala tuju bandaraya Johor Bahru. Terdapat tujuh objektif dalam pelan ini demi mencapai bandaraya yang bertaraf antarabangsa. Antaranya ialah melakukan lonjakan paradigma dalam pentadbiran kerajaan tempatan, memperkukuhkan kedudukan kewangan, meningkatkan penggunaan teknologi

secara

menyeluruh,

melakukan

pembangunan

holistik

dan

mampan,

membudayakan kualiti hidup yang unggul, mengamalkan pengurusan fasiliti dan efisen dan memperkasa imej bandaraya Johor Bahru. Bagi menjamin kesejahteraan bandar, MBJB memainkan peranannya untuk memberikan perancangan yang baik dan teratur.bukan itu sahaja malah segala tindakan yang dilaksanakan adalah berdasarkan objektif yang telah dibuat agar tidak terpesong. Objektif-objektif ini pula telah disokong dengan isu-isu strategik dan cabaran-cabaran yang kritikal bagi mendapatkan impak yang dikehendaki berdasarkan garis panduan yang telah ditetapkan dalam Pelan Perancangan Strategik. Terdapat beberapa peranan dan fungsi dalam pelan ini, yang pertama adalah perancangan dan pembangunan bandar. Hala tuju dan trend bandar Johor Bahru adalah sentiasa menepati perancangan pembangunan dan visi nasional iaitu bandaraya Johor Bahru sebagai Bandaraya Bertaraf Antarabangsa mengikut Rancangan Pemajuan yang diwartakan. Seterusnya, perkhidmatan perbandaran dan kesihatan awam, pihak MBJB sentiasa peka dan mengambil berat setiap perkhidmatan dibawah kerajaan tempatannya, malah setiap perkhidmatannya haruslah dianggap sebagai profesional begitu juga dengan HNG3033 PEMBANGUNAN WILAYAH

Page 6

taraf kesihatan yang ada di kawasannya. Hal ini adalah bagi tujuan demi menjaga masyarakat daripada masalah kesihatan yang berbahaya serta mengambil langkah pencegahan awal terutama sekali di dalam kes denggi. Perkhidmatan semburan asap dilakukan sebagai langkah pencegahan awal sebelum terdapatnya kes-kes yang menyebabkan kematian orang awam. Di samping itu, antara peranan dan fungsi lain berdasarkan pelan ini adalah, pihak MBJB memastikan pengurusan sistem saliran yang mesra alam. Melalui pelan ini, pihak MBJB mengambil langkah-langkah awal sebelum berlakunya masalah perparitan dan saliran. Bukan itu sahaja, sistem ini juga dilaksanakan bagi memastikan tiada berlakunya banjir kilat dan air yang bertakung ketika hujan lebat serta menyediakan sistem perparitan yang lebih berkualiti dan responsive seiring dengan keperluan pembangunan bandaraya Johor Bahru. Bukan itu sahaja, peranan MBJB dalam pelan ini juga meliputi aspek memastikan pengindahan dan kecerian di kawasan bandar terjaga dan sentiasa cantik dan menarik. Melalui pelan ini, MBJB perlu memastikan setiap inci kawasan Bandaraya sentiasa dalam keadaan yang indah, cantik, molek dan bersih serta mampu memberikan keselesaan kepada masyarakat setempat secara tidak langsung memberikan suasana yang harmoni. Namun yang demikian, terdapat beberapa isu-isu strategik dalam pelan ini. Isu ini adalah melibatkan kepesatan pembangunan semasa selari dengan persediaan warga kerja. Di mana, dalam memastikan kesejahteraan bandar aspek ini juga adalah penting. Dalam isu ini, MBJB telah melakukan langkah proaktif dengan menyediakan pelbagai kursus dan latihan kepada warga kota untuk persediaan diri mereka dalam alam pekerjaan. Bukan itu sahaja, malah mereka boleh mempertingkatkan lagi kemahiran mereka yang sedia ada dan memperkembangkannya dengan tidak hanya tertumpu kepada satu-satu bidang sahaja tetapi mampu memceburkan diri dalam pelbagai bidang. Masyarakat boleh terlibat dengan kemahiran yang pelbagai untuk persediaan diri demi pembangunan bandar. Isu seterusnya adalah melibatkan sumber hasil yang terhad di samping amalan pengurusan kewangan yang kurang berkesan. Dalam isu ini, MBJB mempunyai masalah kewangan dalam memungut hasil-hasil dibawah kerajaan tempatannya. Hal ini kerana, hasil yang diperolehi agak terhad dan tidak mencukupi untuk proses pembangunan setempat. Terdapat beberapa faktor kenapa hasil MBJB tidak mampu dipertingkatkan antaranya ialah peruntukkan Akta Kerajaan Tempatan 1976 (Akta 171). Bukan itu sahaja, malah turut disebabkan oleh faktor ekonomi, senario politik semasa dan persepsi masyarakat terhadap perkhidmatan.

HNG3033 PEMBANGUNAN WILAYAH

Page 7

Selain itu, dalam aspek pengurusan kewangan, masalah yang dilalui MBJB adalah dari segi kecekapan pengurusan perbelanjaan, pengurusan hasil, pengurusan perolehan, pengurusan projek dan tindakan penguatkuasa. Kesemua aspek ini perlu ditingkatkan agar masalah ini tidak berterusan. Apa yang boleh dilihat dalam aspek yang melibatkan pungutan hasil daripada ekonomi konvensional dianggap sebagai cara yang tidak berkesan kerana beban perbelanjaan yang kian meningkat. Antara cadangan yang boleh diambil adalah penubuhan perbadanan dan persempadanan semula kawasan pentadbiran untuk memperkukuhkan kewangan pada masa hadapan. 2.1c. Program Pemuliharaan Alam Sekitar SG. Sebulung Peranan MBJB juga merangkumi aspek yang melibatkan alam sekitar, di mana dalam mengejar pembangunan aspek alam sekitar tidak seharusnya dilupakan begitu sahaja. Peranan MBJB dalam aspek alam sekitar ini dapat dilihat dalam program yang dijalankan oleh MBJB iaitu Program Pemuliharaan Alam Sekitar SG. Sebulung. Pihak MBJB melaksanakan program ini kerana usaha bagi menjamin kesejahteraan bandar khasnya di SG. Sebulung dan Johor Bahru amnya. Dalam Program ini, MBJB di bawah bahagian saliran dan pengurusan sungai telah menaik taraf sistem perparitan, pengindahan dengan mengetengahkan penggunaan teknologi “Effective Microorganism” ( EM ) dan laman herba sebagai konsep program. Antara objektif perlaksanaan program ini adalah untuk menghidupkan sebuah persekitaran yang mesra alam ( ekologi ) dengan berasaskan konsep penempatan

(

Kampung Tradisional ). Bukan itu sahaja, program ini juga dilaksanakan bagi mengekalkan sifat keadaan alam semula jadi sungai, iaitu dengan mengambil kira habitat sungai itu sendiri berkonsepkan laman herba. Dalam masa yang sama, perlaksanaan program ini turut cuba untuk memperkenalkan gaya hidup yang lebih sihat dan juga aspek kediaman yang lebih tersusun bagi penempatan setinggan. Apabila menjalankan aktiviti yang melibatkan sungai, sudah pastilah objektif perlaksanaan program ini juga bertujuan bagi meningkatkan kualiti air sungai ( IKA ) malah dalam masa yang sama juga cuba mengawal pelepasan enfluen daripada tangki septik berpusat.

HNG3033 PEMBANGUNAN WILAYAH

Page 8

Rajah 2.1c. : Keadaan sungai Sebulung sebelum dan selepas program dilaksanakan. Program ini dilihat bukan sahaja mampu menjaga sungai Sebulung malah dapat mencantikkan lagi sungai Sebulung dan seterusnya menjadi tarikan luar untuk bertandang ke sungai Sebulung. Usaha yang dilakukan oleh MBJB dalam menjamin keselesaan serta kesejahteraan bandar terutamanya kepada penduduk di persisiran sungai Sebulung adalah dengan menjalankan program-program pendidikan dalam kalangan penduduk kampung. Matlamat daripada program ini adalah dengan memberikan kesedaran kepada para penduduk akan pentingnya penjagaan alam sekitar bagi kelangsungan hidup dan dalam masa yang sama menggunakan teknologi EM dalam usaha penjagaan alam sekitar ini. MBJB telah menjalankan aktiviti program kitar semula namun menggunakan pendekatan program kitar semula yang berbeza daripada selalunya. Program kitar semula yang dijalankan MBJB ini adalah program kitar semula sisasisa organik daripada bahan buangan dapur dengan berasaskan kepada bioteknologi EM. Pengumpulan bahan buangan dapur ini adalah bagi menggalakkan proses fermentasi yang bertujuan untuk penghasilan EM Bokashi ataupun lebih dikenali dengan gelaran baja kompos sebagai baja organik yang mesra alam. Bukan itu sahaja, MBJB turut menggunakan kaedah penghasilan EM daripada air beras. Strategi ini melalui kaedah pengambilan air basuhan beras pertama lalu dicampurkan dengan larutan EM1. Gabungan daripada campuran ini akan menghasilkan bahan pencuci untuk kegunaan kerja-kerja pembersihan parit, tandas, merawat air kumbahan dan baja cecair untuk kegunaan tanaman. MBJB melaksanakan program rawatan secara terus ke

HNG3033 PEMBANGUNAN WILAYAH

Page 9

sungai dengan menggunakan dua

bahan yang pertama adalah EM Mud Balls yang

berfungsi untuk pembiakan bakteria anaerobik di dasar sungai dan yang kedua adalah larutan EM yang bertindak untuk menguraikan ammonia dan juga asid sulfurik kepada unsur-unsur tidak berbau melalui aktiviti fototropika bakteria.

Rajah 2.1.c: Rajah diatas menunjukkan bagaimana program kitar semula bahan buangan dari dapur dijadikan baja kompos yang boleh digunakan untuk tanaman dengan menggunakan teknologi. Keadaan ini dilihat bukan sahaja dapat memelihara sungai daripada tercemar malah mampu memberikan pendidikan kepada penduduk kampung dan seterusnya bahan buangan tidak dibuang begitu sahaja sebaliknya dapat dihasilkan baja. Melalui program-program ini, MBJB jelas memainkan peranan penting dalam usaha menjaga alam sekitar dengan strategi pengurusan yang tepat iaitu dengan mengoptimakan penggunaan sumber yang sedia ada.

HNG3033 PEMBANGUNAN WILAYAH

Page 10

3.0 Negeri Melaka Majlis Bandaraya bersejarah Melaka Majlis Daerah atau Pihak Berkuasa Tempatan di negeri Melaka terdiri daripada 4 majlis daerah iaitu Majlis Bandaraya Melaka Bersejarah, Majlis Perbandaran Alor Gajah, Majlis Perbandaran Jasin dan juga Majlis Perbandaran Hang Tuah Jaya. Tumpuan utama topik yang akan dikupas ialah mengenai majlis daerah utama di negeri Melaka iaitu Majlis Bandaraya Melaka Bersejarah. Perkembangan Negeri Melaka Sejarah Majlis Bandaraya Melaka Bersejarah (MBMB) lahir bersama sejarah Melaka. Walaupun Melaka telah melalui zaman jatuh bangunnya namun begitu Perbandaran Melaka terus wujud. Pada tahun 1824, Perbandaran Melaka telah dinamakan sebagai "The Town and The Fort of Malacca" yang ditadbir oleh "Comittee of Assessors" di bawah Kerajaan Inggeris. Pada 1 Januari 1977 pula iaitu melalui Akta 171 (1976), kawasan Perbandaran Melaka telah dicantumkan dengan Majlis Perbandaran Melaka Bandaraya Bersejarah (MPMBB) dengan kawasan pentadbirannya seluas 114.7 batu persegi (303 km persegi). MPMBB merupakan penggerak utama dalam menjadikan Melaka sebagai sebuah bandaraya yang dinamik, maju dan indah. Kawasan pentadbirannya maju serentak dengan pembangunan di keseluruhan negeri Melaka, dimana tumpuan ditekankan kepada sektorsektor pertanian, perindustrian dan yang terkini perlancongan. Pada 15 April 2003, Majlis Perbandaran Melaka Bandaraya Bersejarah telah dinaik taraf kepada Majlis Bandaraya Melaka Bersejarah (MBMB). Dengan pengiktirafan ini, MBMB akan dapat mempertingkatkan lagi mutu perkhidmatannya kepada masyarakat di Melaka khususnya dan para pelancong amnya. Kemajuan dan kemakmuran yang dicapai adalah sungguh luar biasa. 3.1 Peranan Majlis Bandaraya Melaka Bersejarah Majlis Bandaraya Melaka Bersejarah merupakan salah satu daripada pihak berkuasa tempatan di negeri Melaka dan oleh sebab itulah majlis ini mempunyai peranan yang sangat penting demi menjamin kesejahteraan bandaraya Melaka. Terdapat beberapa projek yang dilaksanakan dibawa Majlis Bandaraya Melaka bersejarah, misalnya projek kolam yang mempunyai pancutan air di jalan bukit beruang, projek penanaman pokok hiasan dan banyak lagi. Antara peranan MBMB ialah sebagai pemangkin kepada kemajuan dan kemakmuran serta kesejahteraan Bandar selaras dengan visinya iaitu untuk menjadikan Melaka sebagai sebuah bandaraya warisan, maju dan indah ialah dengan merancang dan menggalakan HNG3033 PEMBANGUNAN WILAYAH

Page 11

pembangunan di kawasan bandaraya yang selari dengan undang-undang dan dasar-dasar pembangunan negeri dan negara. MBMB juga berperanan dalam menyedia dan menyelenggara kemudahan-kemudahan awam seperti jalan raya, parit, pembentungan, lampu-lampu jalan, pasar, gerai, tandas awam, perhentian bas dan teksi serta lain-lain. MBMB juga berperanan memberi perkhidmatan perbandaran dan kesihatan kepada penduduk-penduduk serta perkhidmatan pungutan dan pelepasan sisa pepejal, pelupusan najis, pembersihan jalan dan parit serta lain-lain perkhidmatan perbandaran. MBMB juga menyediakan dan menyelenggara kompleks-kompleks sukan, pusat-pusat rekreasi, tamantaman dan lain-lain kemudahan perbandaran. Merancang pembangunan bandaraya secara berterusan. Perancangan yang akan dibuat oleh MBMB adalah perancangan pembangunan yang berterusan dan memperteguhkan fungsi-fungsi bandaraya sebagai pusat kebudayaan, komersil, pendidikan dan pentadbiran. MBMB bertanggungjawab dalam menjadikan Melaka sebuah bandaraya maju. 3.1a. Melaka sebagai ‘Bandaraya Dalam Taman’ Peranan MBMB ialah menjadikan Melaka sebagai sebuah 'Bandaraya Dalam Taman' dengan menanam pokok-pokok dan bungaan di sepanjang jalan serta kawasan awam dengan mereka bentuk perabot, pencahayaan dan kaki lima jalan dengan sempurna dan teratur. Jika sebelum ini, pengunjung melalui jalan-jalan utama negeri melaka pada tahun sebelumnya hanya disajikan dengan pemandangan kosong namun kini pengunjung pasti teruja apabila menyelusuri jalan utama negeri melaka. Hal ini demikian kerana kecerian dan apa yang dapat dilihat di kiri dan kanan jalan tidak ubah seperti laluan istana raja. Peranan dalam menjadikan Bandar Melaka bandar dalam taman dilakukan melalui perlaksanaan projek pengindahan jalan utama di bandar Melaka. Melalui projek pengindahan tersebut, kawasan yang diberi tumpuan oleh MBMB ialah sepanjang jalan Batu Berendam, Jalan Bukit Katil, Jalan Bukit Beruang, Jalan pusat Dagangan Antarabangsa Melaka, Jalan Tun Abdul Razak dan Jalan Gapam. Semua jalan-jalan ini telah dihiasi dengan landskap yang mengubah ruangannya yang kosong kepada adanya landskap baru. Malahan di Jalan Bukit Beruang, identiti baru dibina bagi jalan itu dengan pembinaan kolam yang mempunyai pancutan air. Selain itu, projek landskap yang mempunyai taman permainan turut dibina di jalan Cempaka. Selain itu, Kawasan pelancongan seperti pantai Puteri turut dinaiktaraf dengan pembinaan siar kaki dan penambahan landskap baru. Satu mercu tanda baru juga dibina di negeri Melaka iaitu di taman seribu bunga. MBMB turut berperanan dalam membina dan menyelenggara

pembangunan

infrastruktur

bagi

memenuhi

tuntutan

sosial

serta

memperbaiki taraf hidup penduduk dan para pelancong. Memainkan peranan dalam HNG3033 PEMBANGUNAN WILAYAH

Page 12

merancang,

menyelaras

dan

menjalankan

program-program

dan

aktiviti-aktiviti

kemasyarakatan dalam usaha mempromosikan masyarakat majmuk yang bersatu-padu dan harmoni. 3.1b. Projek Landskap Negara Di dalam rajah 3.1b menunjukkan pelaksanaan Projek Landskap Negara dibawah jabatan Landskap yang dibina di jalan Gapam. Melalui Projek ini, penanaman pokok hiasan yang membabitkan pokok bunga raya dan bunga kertas. Selain itu, pokok renek jenis balung ayam, bunga kertas, siantan, heleconia, tahi ayam, kana dan rumput penutup bumi spesies ros jepun serta pintoi turut ditanam. Setiap jalan utama di Bandar Melaka mempunyai identitinya yang tersendiri dan dapat dibezakan bagi setiap kawasan. MBMB telah melantik 27 kontraktor untuk melaksanalan projek landskap dan kerja-kerja penyelenggaraan. MBMB turut menaiktaraf landskap di Lebuh Ayer Keroh dan taman tasik Ayer keroh dan ia juga membabitkan pembinaan empat ladskap baru serta kerja menukar lebih 110 batang pokok hiasan. Projek itu turut membabitkan pembinaan air terjun di bukit sebukor, taman bunga merdeka di bandar hilir dan pembinaan landskap di kawasan Jambatan Syed Abdul Aziz.

Rajah 3.1b: Projek Landskap yang dilaksanakan oleh MBMB 3.1c. Jabatan-jabatan di bawah kelolahan MBMB Di bawah MBMB terdapat beberapa jabatan yang bertanggungjawab dalam membantu MBMB melaksanakan tugas pengurusan tempatan. Jabatan itu termasuklah jabatan kejuruteraan dan alam sekitar, jabatan perancangan Bandar, jabatan pengindahan Bandar dan banyak lagi jabatan yang terlibat. Jabatan yang berperanaan dalam memastikan pengurusan tempatan yang baik bagi menjamin kesejahteraan adalah dibawah bidang tugas

HNG3033 PEMBANGUNAN WILAYAH

Page 13

Jabatan Pengindahan Bandar. Matlamat jabatan ini adalah untuk menjadikan bandaraya melaka bersejarah sebagai "Bandar Dalam Taman" yang bersih dan indah. Peranan Jabatan Pengindahan Bandar ialah menjalankan projek-projek pengindahan di dalam kawasan MBMB. Misalnya ialah projek baja kompos yang dilaksanankan dan dipantau oleh bahagian landskap. Projek ini adalah selaras dengan hasrat Kerajaan Negeri Melaka untuk menjadikan Bandaraya Melaka sebagai Bandar Teknologi Hijau. Projek ini dilaksanakan sepenuhnya di tapak semaian MBMB yang terletak di Jelutong, Ayer Keroh. Projek ini telah dilaksanakan mulai Ogos 2011 yang pada ketika itu kaedah yang digunakan ialah menggunakan tinta cacing. Fungsi utama jabatan pengindahan Bandar dalam program pengindahan dan pengurusan nurseri yang berkaitan dengan pembuatan baja kompos. Fungsinya dapat dilihat melalui aktiviti-aktiviti seperti melaksanakan projek pengindahan landskap oleh jabatan, memantau projek pembangunan peruntukan jabatan lanskap negara yang dilaksanakan oleh kontraktor, memproses kelulusan pelan landskap dan memberi sokongan CCC/CF, menguruskan inventori pokok dan peralatan stok baja dan racun serta memastikan bekalan anak pokok mencukupi untuk mencapai sasaran hasil sewaan pasu dan sumbangan pokok kepada komuniti. Jabatan ini juga mengurus dan memantau kerja-kerja penyelenggaraan landskap. Melalui aktiviti menyelenggara landskap oleh jabatan, ia akan memantau kerja-kerja penyelenggaraan yang dilaksanakan oleh kontraktor dan memantau dan menyelenggara alat permainan kana-kanak. Jabatan pengindahan Bandar juga berperanan dalam memantau dan mengawal selia kerja-kerja pembersihan dan pelupusan sisa pepejal melalui aktiviti memantau dan mengawal selia kerja pembersihan dan pelupusan sisa oleh pihak swasta-Southern Waste Management dan kontraktor serta mengeluarkan notis semaksamun. Jabatan ini juga turut menyediakan perkhidmatan hiasan bunga pasuan untuk upacara-upacara rasmi bagi pihak kerajaan dan juga swasta. Pada masa yang sama, ia turut memberikan perkhidmatan penyelenggaraan landskap untuk kawasan-kawasan yang terletak di dalam kawasan MBMB. Sebagai contohnya ialah perkhidmatan menebang dan mencantas pokok. MBMB turut memberi mandat kepada jabatan pengindahan Bandar Melaka bagi menguruskan tapak semaian di Batu Berendam, Melaka. Selain itu, ia turut menerima aduan awam dan mengambil tindakan dalam masa 48 jam, menerima tempahan untuk hiasan bunga pasuan, menjalankan kerja-kerja penyelenggaraan di taman-taman awam, MBMB, menjalankan kerja-kerja pembersihan kawasan, melaksanakan projek-projek landskap dengan peruntukkan Jabatan Landskap Negara dan mewakili mesyuarat rasmi bagi pihak MBMB.

HNG3033 PEMBANGUNAN WILAYAH

Page 14

4.0 Negeri Sembilan Majlis Perbandaran Seremban Negeri Sembilan Darul Khusus merupakan sebuah negeri yang terletak di pantai barat Semenanjung Malaysia dan bersempadankan Selangor di utara, Pahang di timur, Johor di tenggara, Melaka di selatan dan Selat Melaka di barat. Oleh itu, topik ini akan menghuraikan lebih lanjut tentang Majlis Perbandaran Seremban. Di Negeri Sembilan mempunyai lapan Pihak Berkuasa Tempatan (PBT) yang bertanggungjawab untuk merancang, menyelaras, mengawal penggunaan dan aktiviti memajukan tanah dan bangunan di sesebuah bandar atau wilayah. Kelapan-lapan PBT di Negeri Sembilan adalah Majlis Perbandaran Seremban, Majlis Perbandaran Nilai, Majlis Perbandaran Port Dickson, Majlis Daerah Jelebu, Majlis Daerah Jempol, Majlis Daerah Kuala Pilah, Majlis Daerah Rembau dan Majlis Daerah Tampin. Setiap PBT mempunyai peranan masing-masing dalam menjaga kesejahteraan bandar. Bandar Seremban merupakan ibu negeri bagi Negeri Sembilan. Seremban terletak di barat semenanjung Malaysia. Seremban terbahagi kepada tujuh mukim iaitu Mukim Bandar, Mukim Ampangan, Mukim Rasah, Mukin Seremban, Mukim Rantau, Mukim Pantai, dan juga Mukim Labu. Keluasan Daerah Seremban ini adalah kira-kira 14,355.32 hektar. Seremban telah ditadbir dan diselenggara oleh Majlis Perbandaran Seremban (MPS). Seremban telah dinaik taraf dan telah diisytiharkan sebagai Majlis Perbandaran Seremban pada 1 Mac 1979. Majlis dan diketuai oleh Yang DiPertua. Fungsi Majlis Perbandaran Seremban ialah berperanan dalam memberikan perkhidmatan kepada semua penduduk yang tinggal di kawasan pentadbiran MPS. Antara perkhidmatan tersebut ialah perkhidmatan mengangkat sampah, pembersihan bandar, perkhidmatan penyelenggaraan jalan raya, longkang dan lampu jalan. MPS juga berperanan menyediakan kemudahan sosial dan riadah seperti taman permainan kanak-kanak dan penyelenggaraan

taman

bunga.

Mengawal

kesihatan

awam

dengan

melesenkan

perniagaan, mencegah penyakit berjangkit dan mengawal pembinaan bangunan juga merupakan tanggungjawab MPS. MPS juga menceburkan diri dalam projek-projek pembangunan seperti usaha sama membina pusat-pusat perniagaan dan gerai bagi memberi peluang kepada orang ramai melibatkan diri dalam bidang perniagaan. Di bawah pentabdiran Majlis Perbandaran Seremban, terdapat 12 buah jabatan yang menjadi tunggak pembangunan Seremban. Setiap jabatan tersebut mempunyai fungsi dan peranan masing-masing. Jabatan-jabatan tersebut adalah Jabatan Pentadbiran dan Personel, Jabatan Perancang Bandar, Jabatan Perlesenan dan Pembersihan, Jabatan Bangunan, Jabatan Kewangan, Jabatan Penilaian dan Hartanah, Jabatan Kejuruteraan, Jabatan Undang-undang, Jabatan ICT, Jabatan Pengindahan dan Seni Taman, Jabatan Hal HNG3033 PEMBANGUNAN WILAYAH

Page 15

Ehwal Komuniti dan Aduan Awam, serta Jabatan Sukan, Rekreasi, Kebudayaan dan Warisan. 4.1 Peranan Majlis Perbandaran Seremban 4.1a Pembersihan bahu jalan Majlis Perbandaran Seremban telah mengadakan Program Zon Sifar Sampah di kawasan bandar Seremban. Di dalam rajah 4.1.a menunjukkan bahawa Jalaluddin dan Azhar dalam usaha ihkan kawasan tengah bandar dengan mencuci bahu jalan menggunakan air bertekanan tinggi. Program ini adalah ganding usaha daripada Majlis Perbandaran Seremban (MPS), Perbadanan Sisa Pepejal dan Pembersihan Awam (PPSPPA) dan SWM Environment Sdn Bhd (SWM). Kesemua badan ini berusaha untuk melaksanakan operasi pembersihan khas di sepanjang bahu jalan yang merangkumi panjang 7,817 meter di sekiar kawasan bandar Seremban.

Rajah 41.a: Rajah menunjukkan Jalaluddin dan Azhar mencuci bahu jalan di tengah bandar menggunakan air bertekanan tinggi. Datuk Jalaluddin Alias yang merupakan Pengerusi Jawatankuasa Bertindak Kesejahteraan Bandar, Perumahan dan Kerajaan Tempatan negeri telah mengatakan bahawa aktiviti pembersihan yang dilakukan dengan penggunaan jentera Water Jet berkuasa tinggi telah digunakan untuk operasi khas itu. Kerja – kerja pembersihan yang dilakukan adalah meliputi kerja pembersihan longkang di pusat bandar, pembersihan bahu jalan, kerb dan dinding longkang yang penuh dengan lumut. Beliau juga mengatakan bahawa operasi pembersihan khas tersebut sudah bermula pada 20 Januari lalu dan

HNG3033 PEMBANGUNAN WILAYAH

Page 16

dijangka berakhir pada 7 Februari depan. Kerja – kerja pembersihan ini telah dijalankan bagi menjamin kesejahteraan bandar Seremban. Kerja – kerja pembersihan ini telah dilaksanakan pada waktu sebelah malam iaitu pada pukul 8 malam hingga 12 tengah malam. Tujuan pembersihan yang dilaksankan pada waktu malam adalah untuk memudahkan kelancaran kerja. Hal ini adalah bermaksud di mana pada waktu tersebut, bilangan kenderaan yang memasuki kawasan pusat bandar adalah kurang. Selain itu, operasi pembersihan yang dijalanakn pada waktu malam ini juga mengambil kira faktor tidak mengganggu peniaga gerai yang menjalankan perniagaan pada waktu siang. Antara senarai jalan yang telah dibersihkan bagi menjamin kesejahteraan bandar ialah Jalan Datuk Bandar Tunggal sepanjang 2,732m, Jalan Yam Tuan (2,258m). Jalan Berhala (324m), Jalan Tunku Munawir (1,724m), Jalan Dato’ Abd Rahman (156m), Jalan Dr Krishnan (305m) dan Jalan Lee Fong Yee (318m). Aktiviti pembersihan ini telah melibatkan penggunaan jentera pembersihan seperti Ultra Whack Vacuum Cleaner dan dua buah jentera Water Jet serta 10 tenaga kerja. Datuk Jalaluddin juga turut mengatakan bahawa operasi pembersihan khas tersebut perlu diteruskan dan diperluaskan ke bandar dan pekan lain bagi menjamin setiap pekan dan bandar adalah bersih daripada sampah dan tahap pembersihan longkang adalah pada tahap memuaskan. Semasa operasi dijalankan, operasi ini telah dikawal selia oleh Pegawai Penguatkuasa PPSPPA dan SWM. Tujuan penyeliaan adalah berperanan dalam memantau perjalanan kerja di samping menjaga aspek keselamatan pekerja yang menjalankan tugas yang diamanahkan. Secara rumusnya, Program Zon Sifar Sampah yang dijalankan oleh Majlis Perbandaran Seremban dengan jalin kerjasama bersama Perbandaran Sisa Pepejal dan Pemebersihan Awam (PPSPPA) dan SWM Environment Sdn Bhd adalah bertujuan dalam menjamin kesejahteraan bandar di bandar Seremban,Negeri Sembilan. 4.1b Program Bandar Selamat Majlis Perbandaran Seremban juga telah melancarkan Program Bandar Selamat bagi menjamin kesejahteraan bandar. Pelaksanaan Program Bandar Selamat Tahun 2012 ialah dengan melibatkan aktiviti pengasingan laluan pejalan kaki dan bermotor di hadapan KTMB, Jalan Dato Bandar Tunggal. Rajah 4.1b dibawah menunjukkan keadaan sebelum dan selepas bagi pelaksanaan program pengasingan pejalan kaki dengan bermotor.

HNG3033 PEMBANGUNAN WILAYAH

Page 17

Rajah 41.b: Rajah menunjukkan projek – projek Pembangunan Program Bandar Selamat Tahun 2011 Tujuan pelaksanaan Program Bandar Selamat Majlis Perbandaran Seremban adalah merupakan satu langkah pencegahan jenayah dalam memastikan sesebuah bandar itu dapat dikurangkan kadar jenayah dan di samping itu juga, pelaksanaan program ini juga bertujuan untuk menjamin penduduk bandar dapat hidup dalam keadaan yang selesa serta selamat. Selain itu, pada 28 Januari 2004, Jemaah Menteri telah memutuskan supaya diwujudkan bandar dan pekan yang selamat serta mengelakkan lorong – lorong daripada sunyi, gelap dan lain – lain pembaikan sebagai langkah pencegahan jenayah. Pelaksanaan projek – projek pembangunan Program Bandar Selamat Tahun 2011 adalah amat penting dalam menjamin kesejahteraan bandar dan juga penduduk. Pemasangan – pemasa0ngan yang dilakukan sepenjang program ini adalah termasuk membekalkan dan memasang lampu jalan awam dan kerja – kerja berkaitan di persimpanagan Sek. Men. Sri Ampangan sehingga masuk ke Taman Bukit / Taman Negeri Ampangan, Seremban dan membuat pemasangan Bolland dan kemudahan laluan pejalan kaki di Jalan Tuanku Munawir dan sekitar kawasan Terminal One serta sebahagian laluan pejalan kaki sedia ada di Jalan Sg. Ujong. Selain itu, terdapat juga beberapa langkah pencegahan jenayah ke arah pelaksanaan Program Bandar Selamat iaitu melalui strategi mereka bentuk persekitaran fizikal. Antara langkah yang dilaksanakan ialah mengasingkan laluan pejalan kaki dari laluan bermotor, pelaksanaan Reka Bentuk Persekitaran yang Selamat (TED) dan juga pemetaan GIS jenayah dan Program Bandar Selamat manakala strategi dalam memperkasakan kawasan saran ialah melalui penyediaan Balai Polis Tetap atau Bergerak, HNG3033 PEMBANGUNAN WILAYAH

Page 18

penyediaan Papan Tanda Peringatan Jenayah, penyediaan Penggera Keselamatan, pemasangan Kamera Litar Tertutup (CCTV) di premis perniagaan dan tempat awam, laluan awam tidak terlindung dari pandangan awam dan penjanakan aktiviti bersesuaian di kawasan terhadap jenayah. 4.1c Landskap serlah keindahan Peranan Majlis Perbandaran Seremban dalam menjamin kesejahteraan bandar telah ditingkatkan lagi dengan pelaksanaan program mengindahkan landskap. Hal ini adalah berikutan daripada perancangan menggabungkan Seremban dan Nilai sebagai sebuah bandar raya menjelang 9 September 2009 yang lalu. Tujuan pelaksanaan program ini adalah langkah untuk penyediaan landskap bermutu supaya ia menjadi contoh kepada bandar lain. Datuk Abd,. Halim Abd. Latif yang berfungsi sebagai Yang Dipertua Majlis Perbandaran Seremban (MPS) ketika itu yang merangkap Yang Dipertua Majlis Perbandaran Nilai (MPN), beliau mengatakan bahawa jika sesebuah bandar itu tidak diperindahkan dengan landskap, ia ibarat rupa tanpa wajah dan akibatnya bandar itu akan menjadi suram, sekali gus tidak brminat dikunjungi pelancong dalam serta luar negara. Oleh itu, pihak berkuasa tempatan telah melaksanakan program mempertingkatkan landskap di bandar sasaran bagi tujuan memberi kesejahteraan dan keselesaan kepada para pengunjung dan rakyat setempat. Selain itu, Datuk Abd Halim juga turut menambahkan bahawa selain menjadikan bandar Seremban dan Nilai sebagai ikon kepada piahk berkuasa tempatan yang lain sama ada dalam aspek pentadbiran, faktor keindahan juga turut diberi keutamaan. Aktiviti – aktiviti yang telah dilaksanakan sepanjang program mengindahkan landskap ialah termasuklah memeprindahkan Taman Tasik Seremban, mewujudkan kawasan tempat duduk di beberapa lokasi dalam bandar Seremban, membina sebuah dataran di Seremban dan Nilai serta mempertingkatkan lagi tapak letak bunga. Tujuan projek meningkatkan keindahan landskap dengan meletakkan pokok – pokok bunga di pembahagi jalan, keceriaan dengan lampu – lampu, kebersihan, menanam rumput, membina struktur baru adalah bertujuan untuk kesejahteraan rakyat dan penduduk. Selain itu, pengindahan landskap ini juga bertujuan untuk menarik lebih ramai pengunjung akan datang ke bandar Seremban. Selain itu, projek seperti pembinaan ruang pejalan kaki di Jalan Datuk Sheikh Ahmad, Seremban dan sekitar kawasan kompleks pentadbiran negeri di Wisma Negeri, Wisma Persekutuan dan persekitaran MPN juga turut dilaksanakan. Projek bagi menaik HNG3033 PEMBANGUNAN WILAYAH

Page 19

taraf serta pembinaan landskap bagi kedua – dua kawasan Seremban dan Nilai telah menelan belanja sebanyak RM30 juta. Pihak berkuasa tempatan juga akan turut menambah dan memantau setiap pelaksanan program dalam memastikan projek – projek berkenaan dapat diselenggara dengan baik bagi mencapai tujuan keindahan landskap dapat dikekalkan. Secara rumusnya, projek pengindahan landskap di bandar Seremban dan Nilai bukan sahaja memberi manfaat kepada penduduk di kawasan sekitar tetapi juga turut berfungsi menarik perhatian dan memberi kesejahteraan kepada pelancong yang bertandang. 4.1d Penyelesaian Masalah Pencemaran Sungai Menurut kajian Jabatan Alam Sekitar (JAS) sumber bekalan air bersih di negara ini kini tidak lagi bersih akibat dicemari sampah sarap, sisa toksik, kumbahan manusia dan haiwan oleh pihak yang tidak bertanggungjawab. Di Negeri Sembilan, kajian JAS mendapati bahawa kira-kira 90 peratus Sungai Linggi tercemar. Antara punca utama pencemaran sungai itu dikatakan dari Pasar Besar Seremban apabila pelbagai sisa dibuang ke Sungai Temiang yang mengalir masuk ke Sungai Linggi. Pencemaran tersebut dipercayai berpunca daripada tindakan peniaga, terutama peniaga ayam yang tidak mengambil berat kebersihan apabila mengalirkan kekotoran, terutama air sembelihan terus ke Sungai Temiang. Selain itu, sungai sepanjang sembilan kilometer itu juga kerap menjadi sebutan dan sering dipersalahkan setiap kali hujan lebat kerana menjadi sungai itu menjadi punca banjir kilat yang melanda bandar Seremban. Akibat daripada pencemaran ini, sungai tersebut dipenuhi dengan sampah sarap dan turut mengalami hakisan tanah. Tambahan pula, banyak gerai makan di dalam kawasan pasar akan terganggu jika aktiviti penyembelihan terus dilakukan di situ dan kesannya ia bakal memberikan suasana jijik dan mual kepada pengunjung yang berkunjung untuk makan di gerai makanan tersebut. Oleh itu, beberapa pendekatan telah diambil oleh pihak berkuasa untuk ihkan kawasan tersebut. Contoh pendekatannya ialah dengan memutuskan bahawa hanya ayam yang sudah diproses boleh dijual di pasar terbabit tetapi MPS tidak membenarkan lagi kegiatan penyembelihan ayam dilakukan di situ. MPS juga mengeluarkan dua notis kepada peniaga ayam untuk memastikan mereka mematuhi peraturan baru yang telah diperkenalkan. Selain itu, Persatuan Peniaga-Peniaga Kecil Seremban telah mencadangkan supaya MPS dapat memasang mesin khas bagi mengitar semula air sembelihan kerana peniaga terpaksa menanggung peningkatan kos sekiranya ayam dijual di pasar tersebut tetapi diproses di tempat lain. Mereka juga mencadangkan supaya MPS memasang perangkap bagi menghalang pengaliran sisa sembelihan seperti bulu ayam atau bahagian ayam yang lain (Hussain Said, 2009). HNG3033 PEMBANGUNAN WILAYAH

Page 20

4.1e Penyelesaian Masalah Denggi di Bandar Seremban Masalah denggi bukanlah masalah yang baru di negara kita. Masalah ini semakin hari semakin membimbangkan. Bandar Seremban juga turut terjebak dengan masalah ini. Penyakit denggi merupakan salah satu masalah sosial yang amat membimbangkan di bandar Seremban. Semakin hari, peningkatan wabak denggi dalam kalangan masyarakat semakin meningkat. Menurut kenyataan akhbar, ketua Pengarah Kesihatan Malaysia mengatakan bahawa jumlah terkumpul kes denggi sehingga minggu ke 10 pada tahun 2010 bagi demam denggi adalah sebanyak 533 kes manakala jumlah terkumpul bagi kes denggi berdarah adalah sebanyak 209 kes di Negeri Sembilan. Kebanyakan kes di Negeri Sembilan ini dilaporkan di daerah Seremban. Antara punca-punca yang menyebabkan peningkatan penyakit denggi di daerah Seremban adalah berikutan sikap tidak prihatin masyarakat terhadap tempat pembiakan nyamuk aedes. Ini berikutan kenyataan

Pengerusi Jawatankuasa Kesihatan Sains,

Teknologi dan Inovasi negeri yang menyatakan bahawa terdapat sebilangan kecil masyarakat yang tidak prihatin dengan masalah pembiakan nyamuk aedes kerana membiarkan premis dan kediaman mereka menjadi kawasan pembiakan nyamuk aedes. Selain itu, sikap ketidakprihatinan ini dapat ditunjukkan dengan pemantauan yang dijalankan di premis perniagaan, hampir 1787 buah premis yang dikatakan mempunyai tempat pembiakan nyamuk aedes. Berdasarkan angka tersebut ternyata keprihatinan masyarakat di bandar ini sangat kurang memuaskan. Justeru, pelbagai langkah telah dibuat oleh Majlis Perbandaran Seremban bagi mengatasi masalah denggi dalam kalangan masyarakat di bandar Seremban. Antara langkah yang dilakukan bagi menangani wabak ini ialah pihak majlis menjalankan kerjakerja kutipan sampah longgok dan pembersihan awam secara “in house” bagi menghapuskan kawasan pembiakan nyamuk aedes. Selain itu, pihak Majlis Perbandaran Seremban juga telah melantik dua syarikat kontraktor di daerah ini untuk menjalankan kutipan sampah longgok dalam kawasan bandar Seremban. Kerja-kerja pemotongan rumput juga turut dijalankan dari semasa ke semasa bagi menghapuskan pembiakan nyamuk aedes. Pihak Majlis Perbandaran Seremban juga telah mengambil inisiatif dengan menjalankan pemantauan terhadap kerja-kerja yang dijalankan oleh kontraktor yang dilantik. Hal ini bukan sahaja dapat menghapuskan tempat pembiakan nyamuk aedes sebaliknya ia turut menjadikan bandar Seremban ini bersih daripada sampah sarap. Selain itu juga, Majlis Perbandaran Seremban turut mengambil langkah dengan menempatkan lapan orang PKA di Pejabat Kesihatan Daerah Seremban dalam membantu dalam menjalankan kerja-kerja pembersihan dan memusnahkan tempat pembiakan nyamuk aedes di sekitar bandar Seremban. Mereka juga merupakan pasukan dalam mencari dan menghapuskan tempat HNG3033 PEMBANGUNAN WILAYAH

Page 21

serta tapak pembiakan nyamuk aedes. Selain itu mereka juga bertindak untuk melakukan kerja-kerja “fogging” di lokasi yang telah ditetapkan. Selain itu juga pihak majlis perbandaran juga turut menempatkan tujuh orang PRA untuk menjalankan pencarian kawasan yang mempunyai pembiakan nyamuk aedes disamping membantu melakukan kerja-kerja “fogging” di kawasan yang telah ditetapkan. Dengan adanya pembantu PRA dan PKA ini, ia telah meringankan beban Majlis Perbandaran Seremban dalam membantu menghapuskan kawasan pembiakan nyamuk aedes di sekitar bandar seremban. Pihak Majlis Perbandaran juga telah mengambil langkah dengan melakukan pemantauan dan pembersihan di kawasan semak-samun terutama di kawasan “no man’s land”. Pihak majlis juga turut mengeluarkan notis terhadap semak samun serta tanah persendirian yang tidak dibersihkan seterusnya mengambil tindakan mahkamah sekiranya gagal dalam mematuhi arahan notis yang dikeluarkan. Selain itu juga, pihak yang terbabit juga turut menjalankan pemauntauan seterusnya memaklumkan untuk tindakan dalam menyelenggarakan kolam-kolam takungan yang mampu membiakkan nyamuk aedes milik JPS. Pihak yang terbabit juga turut menjalankan pembiakan ikan “guppy” yang memakan jentik-jentik nyamuk secara biologikal di kawasan-kawasan takungan terbiar dalam kawasan Majlis Perbandaran Seremban ini. Tidak lupa juga, kerajaan turut mengambil tindakan segera sekiranya terdapat sebarang aduan berkaitan masalah ini yang dilapor oleh masyarakat di bandar Seremban. Hal ini mampu menjamin kesejahteraan dan tahap kebersihan di bandar Seremban.

4.1f Kes Jenayah yang berlaku di Seremban Pada hari ini di mana-mana tempat kita boleh mendengar kes jenayah berlaku terutamnya di kawasan-kawasan yang mempunyai penduduk padat seperti di kawasan bandar Seremban. Di Seremban kadar kes jenayah semakin hari semakin meningkat, misalnya kes pecah rumah, pembuangan bayi dan kes minum arak. Kes jenayah yang serius berlaku di Seremban kini ialah kes pecah rumah. Masalah ini berlaku berpunca daripada jumlah penduduk yang terlalu padat. Apabila penduduk padat, pelbagai masalah boleh terjadi dan yang sangat membimbangkan ialah masalah jenayah. Kes kecurian dan penagihan dadah merupakan kes yang sering berlaku, dan kes-kes ini boleh menyebabkan berlakunya kegiatan pecah rumah. Keadaan ini didapati berlaku akibat daripada ketidakprihatinan pihak kerajaan yang gagal membina sebuah pondok polis sebagai pengawasan di sekitar kawasan yang berpenduduk padat. Dalam kes Ampangan, Flat Uda, Kampung Ismail, Kampung Jibol dan sekitarnya merupakan salah satu kawasan yang mempunyai penduduk yang padat iaitu melebihi 20,000 orang. Risiko kepada berlakunya kegiatan pecah rumah di sekitar kawasan ini sangat tinggi.

HNG3033 PEMBANGUNAN WILAYAH

Page 22

Oleh itu, pelaksanaan Program Bandar Selamat telah diketengahkan oleh Majlis Perbandaran Seremban. Program ini dilaksanakan sebagai langkah pencegahan jenayah bagi memastikan sesebuah bandar dapat dikurangkan kadar kes jenayah dan membolehkan penduduk bandar dapat hidup dalam keadaan yang selesa serta selamat. Pelbagai langkah pencegahan telah dilaksanakan melalui Program Bandar Selamat oleh Majlis Perbandaran Seremban. Antaranya ialah meletakkan cermin keselamatan di sekitar kawasan yang sunyi dan di lorong-lorong untuk mengelakkan berlakunya kes kecurian dan untuk memastikan keselamatan pejalan kaki. Selain itu juga, pemasangan CCTV juga diletakkan agar pemantauan dapat dibuat oleh pihak berkuasa untuk memastikan kawasan yang sering berlaku kes jenayah dapat dikurangkan. Tindakan proaktif daripada pemimpin dan penduduk setempat penting bagi memastikan kegiatan-kegiatan yang tidak bermoral terus berleluasa sehingga boleh mendorong remaja atau individu lain turut terbabit. Selain itu, penguatkuasaan oleh Majlis Perbandaran Seremban telah dijalankan di kawasan dataran yang sering menjadi lokasi maksiat oleh golongan remaja.

4.1g Strategi alam sekitar di bandar Seremban MPS juga berperanan menjaga kualiti alam sekitar di bandar Seremban. Kerajaan Negeri Sembilan dengan kerjasama Unit Perancang Ekonomi Negeri (UPEN) telah pun menyediakan satu Pelan Induk Alam Sekitar (PIAS) untuk seluruh daerah di Negeri Sembilan. PIAS merangka satu garis panduan yang komprehensif untuk mengambil kira faktor alam sekitar dalam merancang dan melaksanakan sebarang bentuk pembangunan. PIAS turut menggariskan jenis pembangunan yang sesuai bagi kawasan-kawasan tertentu dengan mengambil kira keadaan alam sekitar kawasan itu. Ia juga menyediakan garis panduan dan tindakan yang patut diambil bagi memulih kawasan yang telah tercemar. Kerja-kerja pembuangan sisa pepejal di daerah Seremban dikendalikan oleh Majlis Perbandaran Seremban. Pemungutan sampah dibuat dua kali sehari bagi kawasan perumahan dan setiap hari bagi kawasan kedai dan pasar. Bagi kawasan-kawasan industri, kerja-kerja pembuangan sampah dikendalikan oleh kilang-kilang sendiri ke tapak pelupusan. Sisa pepejal yang dipungut dikumpulkan di tapak pelupusan sampah di Pajam yang mempunyai kawasan seluas 70 ekar. Kaedah pelupusan yang digunakan di tapak pelupusan ini ialah kaedah longgokan terbuka. Kadang-kadang turut berlaku kebakaran kecil yang tidak diketahui puncanya. Sebuah jentolak yang disewa oleh pihak MPS turut digunakan untuk membuat kerja-kerja penimbusan. Di samping itu, MPS juga bertanggungjawab dalam pemuliharaan hutan di bandar Seremban. Di bandar Seremban, terdapat hutan simpanan yang berjumlah 16,925.41 hektar. Pemuliharaan kawasan-kawasan hutan simpanan di Seremban adalah bagi menentukan pembekalan air yang bersih, keseimbangan hidrologi, HNG3033 PEMBANGUNAN WILAYAH

Page 23

kestabilan alam sekitar misalnya dari segi perubahan tanah, hakisan dan penjagaan ekologi hutan yang kaya dengan pelbagai tumbuh-tumbuhan dan hidupan liar. Pemuliharaan hutan dan sumber semulajadi dapat memberi peluang kepada generasi masa hadapan untuk melihat, mengkaji dan menikmatinya. Di samping itu, kawasan-kawasan hutan simpan juga berpotensi untuk digunakan khusus bagi sektor pelancongan seperti pembangunan pusat pelancongan berkonsep “eco-tourism”.

5.0 Kesimpulan Secara kesimpulannya, pihak pengurusan tempatan juga disebut sebagai Pihak Berkuasa Tempatan, di mana kedua – dua istilah ini membawa erti yang sama iaitu mana – mana Majlis Bandaraya, Majlis Perbandaran atau Majlis Daerah mengikut mana – mana yang berkenaan seperti yang diperuntukkan dalam Akta Kerajaan Tempatan 1976. Pihak Berkuasa tempatan amat mempunyai kesinambungan dengan kehidupan masyarakat terutamnya masyarakat di bandar. Hal ini adalah kerana masyarakat di bandar telah mengalami proses pembandaran yang maju dan pesat, oleh itu, Pihak Berkuasa Tempatan adalah sangat penting dalam memainkan peranannya untuk menjamin kesejahteraan bandar di Wilayah Selatan Semenanjung Malysia yang merangkumi negeri Johor, Melaka dan negeri Sembilan. Fungsi Pihak Pengurusan Tempatan di Malaysia adalah dipertanggungjawabkan dengan pelbagai fungsi yang boleh dikaegorikan kepada beberapa aspek iaitu seperti pembersihan kesihatan, kawalan dan pembangunan. Sebagai contoh, antara kegiatan pembersihan yang utama ialah pembuangan sampah kediaman, pembuangan sisa perindustrian, pembuangan najis dan lain – lain lagi. Hal ini adalah lebih tertumpu terutamnya pada masyarakat moden yang mempunyai kehidupan yang kompleks akan membawa kepada masalah sampah yang semakin bertambah. Selain itu, pihak berkuasa tempatan juga mempunyai kuasa dan peranan penting dalam merancang dan mengawal pembangunan fizikal dalam kawasannya agar mengikut pelan pembangunan yang telah ditetapkan oleh kerajaan. Tambahan pula, Pihak Berkuasa Tempatan

juga

diwujudkan

melalui

perundangan

di

mana

segala

aktiviti

atau

pelaksanaannya adalah terhad kepada kuasa – kuasa yang diperuntukkan dalam undang – undang. Sebagai contoh, jika Pihak Berkuasa Tempatan bertindak tanpa megikut seperti yang diperuntukkan dalam undnag – undang, tindakan tersebut adalah dikenali sebagai ultra vires

yang

bermaksud

diluar

kuasa,

oleh

itu,

tindakan

dari

mahkamah

boleh

menghalangnya. Prinsip ini merupakan asas kepada fungsi kerajaan Tempatan.

HNG3033 PEMBANGUNAN WILAYAH

Page 24

Dalam keadaan perbandaran yang pesat, perancangan yang baik adalah amat perlu untuk mengelakkan gejala – gejala sosial yang melanda masyarakat bandar seperti kemudahan lalulintas yang kurang berkesan sehingga menyebabkan kesesakan, kawasan yang tidak mencukupi untuk kemudahan kediaman, rekreasi dan pengasingan kawasan perindustrian supaya tidak mengganggu dan mencemarkan. Hal ini terutamanya akan dihadapi oleh Pihak Berkuasa Tempatan yang mengalami pertumbuhan penduduk yang pesat dan padat iaitu penduduk yang tinggal di kategori bandar. Dalam Perlembagaan Persekutuan, terdapat beberapa akta parlimen telah digubal bagi mengawal operasi kerajaan tempatan di Malaysia. Akta yang paling berpengaruh ialah Akta kerajaan Tempatan 1976 (Akta 171). Akta ini menggariskan bentuk, struktur organisasi, tugas dan tanggungjawab Kerajaan Tempatan secara menyeluruh. Pada masa yang sama, Akta Perancangan Bandar dan Desa 1976 (Akta 172) juga digubal bagi mengatasi kelemahan perancangan guna tanah di kawasan tempatan. Akta 172 ini meletakkan tanggungjawab utama sebagi perancang fizikal di peringkat tempatan kepada Kerajaan Tempatan. Selain itu, Akta Parit, Jalan dan bangunan 1974 (Akta 133) pula menjelaskan beberapa peranan Kerajaan Tempatan berkaitan peparitan, penyelenggaraan jalan bandaran dan juga bangunan – bangunan awam. Di samping tiga akta yang dinyatakan ini, beberapa undang – undang lain termasuk undang – undnag kecil juga telah digubal dan dikuatkuasakan bagi membantu melicinkan perjalanan kerajaan tempatan. Secara rumusnya, pihak pengurusan tempatan di wilayah selatan yang merangkumi negeri Johor, Melaka dan Negeri Sembilan mempunyai Majlis Perbandaran masing –masing dalam mengelora kerja – kerja yang berkaitan untuk menjamin kesejahteraan bandar. Setiap peranan pihak pengurusan tempatan di wilayah selatan merangkumi kerja – kerja seperti penyelenggaraan perparitan, sistem keselamatan, pembinaan landskap, pengindahan bandar dan sebagainya. Kesemua kerja – kerja ini adalah bertujuan untuk menjamin pembangunan wilayah yang seimbang dan juga untuk mengekalkan keindahan bandar yang mampu mendatangkan impak positif kepada penduduk setempat dan juga kepada pengunjung yang bertandang.

HNG3033 PEMBANGUNAN WILAYAH

Page 25

6.0 Bibliografi Buku Ibrahim Ngah (2003). Pelan Tindakan Desa. Johor: Penerbit Unit Teknologi Malaysia. Jabatan Perancang Bandar dan Desa (2005). Senarai Pihak Berkuasa Tempatan dan Jabatan Perancangan Bandar dan Desa (JPBD) di Semenanjung Malaysia. Kuala Lumpur: Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia. Katiman Rostam dan Asmah Ahmad ( 2006 ). Penilaian & Pengurusan Sumber Alam. Bangi: Penerbit Universiti Kebangsaan Malaysia. Lukman Z. Mohamad et al. ( 2002). Impak Pembangunan Kualiti Hidup dan Persekitaran. Kuala Lumpur: Utusan Publications & Distributors Sdn Bhd. Thenmolli Vadeveloo & Kuppusamy Singaravelloo (2004). Kerajaan Tempatan Dan Pembangunan Masyarakat: Satu Perspektif Teori. Kuala Lumpur: Fakulti Ekonomi dan Pentadbiran Universiti Malaya.

Internet Artikel Sinar Harian. Bandar Seremban dibersihkan (1 Februari 2014). Diperoleh pada Mac 2014,

daripada

http://www.sinarharian.com.my/bandar-seremban-dibersihkan-

1.246586. Dipetik daripada Portal Rasmi Jabatan Kerajaan Tempatan Kementerian Kesejahteraan Bandar

Perumahan

dan

kerajaan

Tempatan.

Diperoleh

daripada

http://jkt.kpkt.gov.my/bm/main.php?Content=vertsections&SubVertSectionID=64&Ver tSectionID=31&CurLocation=31&IID= Dipetik

daripada

Portal

Rasmi

Kerajaan

Negeri

Johor

Darul

Ta’zim

http://www.johordt.gov.my/ Di petik daripada Rancangan Malaysia Ke Lapan ( 2001-2005) Bab 05 : Pembangunan Wilayah

HNG3033 PEMBANGUNAN WILAYAH

Page 26

Di petik daripada Undang-undang Malaysia Akta 171 Akta Kerajaan Tempatan 1976 http://www.sprm.gov.my/images/web/files/static_content/act/Akta_Kerajaan_Tem patan/HTML/Akta_Kerajaan_Tempatan.html#/2/ Hussain Said (2009) Sungai Temiang tercemar. Diperoleh pada Mac 6, 2014 daripada http://portal.mpsns.gov.my/sg.temiang Kenyataan Media Pengarah Kesihatan Negeri Sewmbilan (2009, April 2). Situasi Denggi Negeri Sembilan Sehingga Minggu 13 Mohd Amin Jali (2010) Balai semak. Harian Metro. Diperoleh pada Mac 7, 2014 daripada http://www.hmetro.com.my/articles/Balaisemak/Article/ Landskap

Serlah

Keindahan

(16

April).

Diperoleh

daripada

http://www.mpsns.gov.my/c/journal/view_article_content?groupId=10124&articleId=2 1983&version=1.1 Laporan Pemeriksaan Rancangan Struktur Majlis Daerah Seremban Dan Pihak Berkuasa Perancang Tempatan 1995-2020. (1996). Disediakan oleh Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia dan Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Negeri Sembilan. Dengan Kerjasama AZ-A Planning and Development Services Sdn. Bhd Projek – projek pembangunan Program Bandar Selamat Tahun 2011, Diperoleh pada 12 Mac

2014,

daripada

http://www.mpsns.gov.my/nsm_mps-theme/pdf/Projek-

projek%20Pembangunan%20Program%20Bandar%20Selamat%202010.pdf.

HNG3033 PEMBANGUNAN WILAYAH

Page 27